Święto Hina-matsuri (jap.雛祭り), obchodzone 3 marca, to jedno z pięciu japońskich świąt sekku, które wywodzi się ze starożytnych chińskich magicznych praktyk, w czasie których grzechy, choroby i nieszczęścia przenosiło się na laleczki-hina, by się następnie ich pozbyć, przez wrzucanie lalek do rzeki. Początkowo lalki były wykonywane wyłącznie z papieru, umieszczane w koszyczkach i puszczane na rzekę. W niektórych regionach Japonii zachował się ten stary zwyczaj i owe papierowe nieszczęścia (laleczki), w dalszym ciągu spławia się z nurtem rzeki, późnym popołudniem 3 marca.
Dzień ten według kalendarza księżycowego przypada w sezonie kwitnienia brzoskwiń, dlatego jest też nazywany Momo-no Sekku (jap.桃の節句), czyli Świętem Brzoskwiń (momo-brzoskwinia).
Jest to jednak przede wszystkim Święto Dziewcząt, festiwal dziewcząt i lalek, dzień radości i dzień modlitw w intencji ich dobrostanu, zachowania zdrowia, właściwego rozwoju fizycznego i psychicznego, powodzenia i szczęścia.
Należy zaznaczyć, że w Japonii osobno obchodzi się dzień dziewcząt i osobno dzień chłopców. Nie ma tam uniwersalnego Dnia Dziecka. Dzień chłopców to Tango-no sekku, obchodzony 5 maja.
W większości japońskich rodzin, w których żyją dziewczęta, już od połowy lutego, na specjalnym podium w kształcie schodków przykrytych czerwonym materiałem, na tle złotego parawanu, ustawiana jest kolekcja lalek hina ningyō (jap.雛 人形 hinaningyō), w strojach dworskich z okresu Heian (794-1192). Kolekcją minimum w każdym domu są figurki pary cesarskiej w tradycyjnych kimonach. Jednak pełen komplet składa się z 15 lalek: cesarza i cesarzowej, trzech dam dworu, pięciu muzyków, dwóch ministrów i trzech strażników.
Kostium cesarzowej to dwunastowarstwowe, jedwabne ceremonialne kimono, zwane jūni-hitoe (jap.十二単?). Do stroju jūni-hitoe należy adekwatne uczesanie, czyli suberakashi. Cesarzowa ma zebrane włosy z tyłu na wysokości szyi, luźno opadające na plecy. W rękach trzyma wachlarz, sporządzony z cyprysu.
Na niższym stopniu - półce, u stóp pary cesarskiej, usytuowane są trzy damy dworu - sannin-kanjo, które trzymają naczynia z sake (wino ryżowe).
Poniżej trzech dam dworu pięciu muzykantów, czyli gonin-bayashi, zabawia parę cesarską i dworzan, śpiewając i grając na bębnach oraz flecie.
Na półce poniżej muzykantów sadza się zwyczajowo dwóch ministrów. Są to: Minister Prawej Strony i Minister Lewej Strony. Ponieważ lewa strona uważana była za ważniejszą, wybierano na to stanowisko osoby starsze, ze względu na ich doświadczenie i mądrość. Z tego powodu lalka z lewej strony ma długą białą brodę i wygląda starzej niż lalka ze strony prawej.
Na ostatnim stopniu schodów, na samym dole, czai się trzech strażników, uzbrojonych w miecze, łuki i strzały.
Pomiędzy wszystkimi figurkami lalek rozstawione są mebelki i talerzyki z potrawami oraz drzewka. Często drzewko mandarynki i wiśni.
Dekoracji całości dopełniają bukiety kwiatów i kwitnących brzoskwiń. Szczególnie bukiety kwitnących brzoskwiń są nieocenione, gdyż symbolizują szlachetność, spokój i opanowanie.
Obecnie obchodzone święto Hina matsuri sięga do dwóch zwyczajów. Pierwszy to tradycja dworska z okresu Heian. Drugi to pradawny zwyczaj wyzwalania się z grzechów. Wierzono, że wraz z oddechem grzechy przechodzą na papierowe lalki.
Święto Dziewcząt w obecnej formie zaczęto obchodzić w okresie Edo (1603-1868), czyli w czasach samurajów. To wtedy lalki przybrały artystyczną formę, zaczęto je wykonywać z droższych materiałów, a nie z papieru i wystawiać w mieszkaniach.
Zaistniał wówczas zwyczaj dokupywania nowych lalek i nowych mebelków, gdy w rodzinie urodziła się dziewczynka, która gdy dorosła i wychodziła za mąż, zabierała swoją część kolekcji i ją powiększała, gdy sama urodziła córkę.
Lalki są często gromadzone i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jeśli jest to niemożliwe, dziadkowie, rodzice lub znajomi kupują dziewczynce co najmniej zestaw podstawowy, lub jakiś element zestawu na jej pierwsze święto Hina-matsuri, które zwie się Hatsu-zekku (jap. 初節句).
Zestawy lalek są obecnie bardzo drogie. Niektóre pełne zestawy 15 lalek kosztują ponad milion jenów. Są też tańsze, co jest uzależnione od poziomu ich wykonania i rodzaju użytych materiałów. Ponieważ obecnie wiele rodzin mieszka w małych mieszkaniach, ostatnio stał się popularny zestaw podstawowy składający się tylko samej pary cesarskiej.
Hina-ningyō nie są lalkami do zabawy. Są one wystawiane w domach do oglądania wyłącznie w okresie do dwóch tygodni przed świętem 3 marca, i do trzech dni po tym święcie.
Po zakończeniu prezentacji w najbardziej celebracyjnym pomieszczeniu domu, lalki są starannie przechowywane w pudełkach gdzie czekają na kolejny pokaz w następnym roku. Wiele kompletów takich lalek przetrwało stulecia i dzisiaj są niezwykle cenne. Tradycja głosi, że muszą one być schowane w ciągu 3 dni po święcie, gdyż jeśli się ich w tym czasie nie schowa, młoda domowniczka zostanie starą panną.
Istnieją również potrawy przygotowywane specjalnie na to święto. Są to przede wszystkim różne słodkości, chętnie konsumowane przez dziewczęta. Słodycze są symbolicznie serwowane też lalkom. Do tych słodkości należą ryżowe ciasteczka hishi-mochi (jap.菱餅, ひしもち), składające się z kolorowych warstw, czerwonej, różowej, białej i zielonej.
Kolor czerwony ma odganiać demony, biały oznacza czystość, a zielony jest kolorem zdrowia. Bardzo popularne są też ciasteczka sakura-mochi (jap. 桜餅), również ryżowe z nadzieniem z fasoli i wiśniową polewą, albo hina-arare (jap. 雛あられ). Można wtedy też napić się słodkiego, łagodnego, białego ryżowego wina - sake. Oprócz słodyczy podaje się także sushi.
http://wordpress.tokyotimes.org/disney-dolls/
http://web-japan.org/kidsweb/explore/calendar/march/hinamatsuri.html
http://japanese.about.com/od/japanesecultur1/a/Hinamatsuri-Song.htm
http://de.wikipedia.org/wiki/Hina-Matsuri
https://gentokyo.moe/9301/hinamatsuri-el-festival-de-las-munecas-en-japon/
